شماره نظریه :
7/1402/608 |
شماره پرونده :
1402-127-608ح |
تاریخ نظریه :
1402/10/26 |
قانون
استعلام
1- مطابق بند «د» ماده 91 قانون آيين دادرسي دادگاه‌هاي عمومي و انقلاب در امور مدني مصوب 1379، چنانچه دادرس سابقاً در موضوع دعواي اقامه شده به عنوان دادرس يا داور يا کارشناس يا گواه اظهار نظر کرده باشد، بايد از رسيدگي به پرونده امتناع نمايد؛ چنانچه قاضي دادگاه تجديدنظر براي نقض قرار و در مقام استدلال، مطالبي عنوان کند که متضمن نظر قاضي در ماهيت دعوا باشد و پرونده در اجراي ذيل ماده 353 قانون ياد‌شده به شعبه صادر‌کننده قرار اعاده شود و دادگاه بدوي حکم ماهوي صادر کند، آيا پس از اعتراض به رأي بدوي، قاضي تجديدنظر حق رسيدگي دارد؟
2- چنانچه قاضي سابقاً در خصوص استرداد ثمن رأي ماهوي صادر کند و در پرونده ديگر، خواهان متقاضي خسارت ناشي از تأخير در پرداخت ثمن باشد، آيا همان قاضي مجاز در رسيدگي به موضوع خسارت است؟ اين پرسش از آنجا مطرح مي‌شود که در برخي موارد بين ثمن و خسارت تأخير در پرداخت آن نوعي ملازمه وجود دارد.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
1- چنانچه استدلال دادگاه تجديد نظر در مقام رسيدگي و نقض قرار معترض‌عنه متضمن اظهار نظر در ماهيت دعوا باشد، از موجبات رد دادرس است و تشخيص آن بر عهده دادرس ذي‌ربط است.
2- در فرض سؤال که دادگاه، سابقاً در خصوص استرداد ثمن رأي ماهوي صادر کرده است، دعواي بعدي داير بر مطالبه خسارت تأخير تأديه همان ثمن از موارد صدور قرار امتناع از رسيدگي نيست؛ زيرا دادگاه سابقاً در خصوص خسارت (خواسته) موضوع پرونده جديد اظهار نظر نکرده است؛ در هر حال تشخيص وحدت موضوع و سبب و تبعيت دعواي خسارت تأخير تأديه از مباني استدلالي رأي قبلي و شمول مقررات رد دادرس نسبت به آن، بر عهده مرجع قضايي رسيدگي‌کننده است.